Contactlens

  
De contactlens is een optisch hulpmiddel dat op het oog wordt gedragen. Het plastic lensje wordt door geautomatiseerde processen op maat en sterkte gemaakt. Het drijft op een laagje traanvocht, zonder het hoornvlies te raken. Daarbij is het erg belangrijk dat de lens na een knipperslag goed beweegt en nergens op het hoornvlies of de harde oogrok (witte gedeelte van het oog) vast gaat zitten.
Een goed aangepaste contactlens zorgt ervoor dat:

• het hoornvlies voldoende zuurstof krijgt;
• de lens niet te veel of te weinig verschuift ten opzichte van het oog;
• de vorm van het oog niet verandert door het dragen van contactlenzen.

De contactlens kan een goed alternatief voor de bril zijn.

Harde lenzen

Harde of vormvaste lenzen hebben een langere levensduur dan zachte lenzen, harde vormvaste lenzen zijn daardoor relatief een stuk goedkoper dan zachte lenzen en een ander bijkomend voordeel is, dat de achteruitgang qua sterkte van het oog gedeeltelijk kan worden tegengegaan. (dit komt door dat het hardere materiaal van de lens de vorm van het hoornvlies beinvloed, daardoor heeft het hoornvlies minder de nijging om te gaan veranderen qua bolling, wat een sterkte verandering van het oog tot gevolg zou hebben). Daar staat tegenover dat harde lenzen over het algemeen minder comfortabel zitten dan zachte lenzen, dit wordt veroorzaakt doordat harde lenzen dikker zijn (randgevoel), kleiner zijn, (stofdeeltjes achter de lens geeft irritatie), harder zijn, (gevoelswaarde minder zacht) en de kans op verlies van een harde vormvaste lens is gewoon groter dan bij een zachte contactlens. De meeste harde lenzen gaan een paar jaar mee en zijn relatief goedkoop in onderhoud.
Nachtlenzen zijn harde lenzen die de oppervlaktekromming van het hoornvlies veranderen en in de juiste vorm brengen (ook wel orthokeratologie genaamd). De lenzen worden ingedaan bij het slapengaan en moeten minimaal vijf uur lang gedragen worden. Daarna is de zichtafwijking gedurende gemiddeld een dag 0 dioptrie. (De werkelijke duur verschilt per persoon en hangt af van hoe snel het hoornvlies zich weer naar zijn oorspronkelijke vorm herstelt.) Deze lenzen werken tot een sterkte van -5,5 dioptrie. Het grote voordeel is het overdag niet hoeven dragen van contactlenzen.

Zachte lenzen

Zachte lenzen worden gemaakt van een op perspex gelijkend polymeer dat flexibel wordt onder invloed van traanvocht. Zij zijn groter, flexibeler, zachter dan harde lenzen. Er zijn verschillende typen leverbaar; qua maat, qua grootte, qua materialkeuze en qua sterkte, tevens zal een goed aangepaste lens voldoende bewegen op het oog, dat is namelijk belangrijk voor de uitwisseling van zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen die het hoornvlies gezond houden ( het hoornvlies is doorzichtig en bevat van nature geen bloedvaatjes, voor de aan- en afvoer van voedingsstoffen en zuurstof is het hoornvlies afhankelijk van het traanvocht).
Door de poreuze structuur neemt de lens veel water op. De zachte lens zuigt zich makkelijk aan het oog vast en beweegt een beetje met elke knipperslag op en neer en zit comfortabel. Zachte lenzen vervuilen veel sneller dan harde lenzen, dat komt omdat een zachte lens veel poreuzer is dan een harde lens, in de porien van de zachte lens gaan allerlei stoffen zitten die in het traanvocht van nature aanwezig zijn zoals eiwitten, lipiden en andere stoffen. Vanwege het onderhoud en levensduur zijn dragers duurder uit met zachte lenzen dan dragers van harde lenzen. Zachte lenzen moeten goed passen en geregeld vervangen worden, anders laten de porien van het lensmateriaal geen zuurstof en voedingsstoffen genoeg door, dit kan onherstelbare schadelijke gevolgen hebben voor het oog, daarom vinden wij het ook erg belangrijk om regelmatig uw ogen te laten controleren bij Groothuis Optiek.
Er bestaan zachte lenzen die slechts een dag (overdag) gedragen kunnen worden (daglenzen), lenzen die gedurende een maand overdag gedragen kunnen worden („maandlenzen”) en lenzen die gedurende een halfjaar overdag gedragen kunnen worden (halfjaarslenzen).Tevens zijn er ook lenzen die dag en nacht gedragen kunnen worden voor een bepaalde periode, hierbij moeten de omstandigheden van het oog wel optimaal zijn. 

Voordelen van contactlenzen ten opzichte van een bril

Voordelen van contactlenzen ten opzichte van een bril kunnen zijn (maar dit verschilt sterk van persoon tot persoon):

• Groter draaggemak.
• Lenzen beslaan niet en worden bij regen niet nat, wat leidt tot een beter zicht.
• Contactlenzen zijn minder zichtbaar.
• Met contactlenzen kan een gewone zonnebril gecombineerd worden, terwijl een brildrager een zonnebril op sterkte of een zogenaamde 'voorhangzonnebril' moet aanschaffen.
• Bij sommige sporten is het dragen van contactlenzen veiliger dan het dragen van een bril.
• Het blikveld is groter.
• Contactlenzen geven een natuurlijker zicht: geen vervorming aan de randen, geen verkleining van het beeld bij negatieve lenzen en geen vergroting bij positieve.

Nadelen van contactlenzen ten opzichte van een bril

Nadelen van contactlenzen ten opzichte van een bril kunnen zijn (verschilt sterk van persoon tot persoon):

• Het indoen van lenzen kost meer tijd dan het opzetten van een bril. Vooral beginnende lensdragers hebben vaak moeite met het inbrengen en uitnemen van de lenzen.
• Afhankelijk van de soort lens en de omgeving waarin men verblijft, kan men met lenzen eerder last krijgen van droge ogen.
• Lenzen kunnen het oog irriteren en onder meer bindvliesontstekingen veroorzaken.
• Lenzen kunnen eerder kwijt raken; als een lens valt is deze moeilijker terug te vinden. Ook kan de lens naar de zijkant of de bovenkant van het oog verschuiven. (Achter het oog is niet mogelijk, doordat het bindvlies overgaat van het oog naar de binnenkant van de oogleden.)

Bovendien is niet ieder oog geschikt voor het dragen van een contactlens. Als het traanvochtgehalte te laag is, raakt de lens het hoornvlies in plaats van op het traanvocht te drijven.

Gebruik

Een lens kan van 's ochtends tot 's avonds gedragen worden. Draagt men ’s nachts lenzen die voor overdag bedoeld zijn, dan kan dit nadelig zijn voor het oog. Als de lens uit de lenshouder wordt gehaald, controleert men of de lens niet achterstevoren zit. Hiervoor wordt de lens op de vingertop gelegd en aan de zijkant bekeken. Als de lens goed om zit, wordt deze op het oog aangebracht door met andere hand het bovenste ooglid omhoog te trekken, en de lens op het oog te leggen, zonder dat de vinger op het hoornvlies drukt. De lens hoort nu pijnloos op het oog gezogen te worden door een combinatie van luchtdrukverschil (denk aan een schoteltje op een nat aanrecht) en cohesie/adhesie. Is het wel pijnlijk, dan kan er een vuiltje tussen het oog en de lens zitten, of kan er een scheurtje in de lens zitten.
Bij het uitnemen houdt men wederom het bovenste ooglid omhoog, terwijl de lens met de andere hand naar het oogwit getrokken wordt, en vervolgens met de duim en wijsvinger van de andere hand gepakt wordt. Bij harde contactlenzen is het niet ongebruikelijk om in plaats daarvan een zuignapje te gebruiken.
Een vrij nieuwe ontwikkeling op het gebied van contactlenzen zijn de zgn. continulenzen. Deze worden dag en nacht gedragen voor een periode van een maand, en zouden zes keer zoveel zuurstof doorlaten als de gewone maandlenzen. De continulens is gemaakt van silicone en hydrogel.